Медицина бойынша 2024 жылғы Нобель сыйлығы

Американдық ғалымдар Виктор Амброс пен Гари Равкан 2024 жылғы медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаттары болды. Олардың көрнекті ашылуы-ген белсенділігін реттеуде маңызды рөл атқаратын микроРНҚ молекулалары. Осы зерттеу арқылы бір генетикалық жиынтықтың жасушаларда қалай әртүрлі жұмыс істей алатыны белгілі болды, бұл оларға әртүрлі функцияларға мамандануға мүмкіндік береді. Бұл жаңалық көп жасушалы организмдердегі, соның ішінде адамдардағы процестер туралы түсінікті өзгертті.

МикроРНҚ жасушалардағы тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі және олардың маңызы дененің дамуы мен қалыпты жұмыс істеуі үшін ерекше маңызды болды. Бұл молекулалардың ашылуы олардың дұрыс жұмыс істемеуі неліктен қатерлі ісік немесе қант диабеті сияқты ауыр ауруларға әкелуі мүмкін екенін түсіндіреді. Ғалымдар болашақта жаңа емдеу әдістерінің дамуына әсер етуі мүмкін гендердің реттелуін зерттеудің жаңа тарауын ашты.

Бұл жетістік генетика мен молекулалық биологиядағы нағыз жетістік болды. Медицина саласындағы Нобель сыйлығы дәстүрлі түрде біздің өміріміз бен денсаулығымызға тікелей әсер ететін ғылымдағы маңызды кезеңдерді атап өтеді.

Естеріңізге сала кетейік, өткен жылы ғалымдар Дрю Вайсман мен Каталин Карико COVID-19 вакциналарын жасаған мРНҚ зерттеулері үшін марапатқа ие болды. Ал 2022 жылы Нобель сыйлығы Швед биологы Сванте Паабоға ежелгі адамдардың геномы мен адамзат эволюциясын зерттеуге қосқан үлесі үшін берілді.

Осылайша, жыл сайын Нобель сыйлығы ғылымды алға жылжытып қана қоймай, адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға үміт беретін жаңалықтарды атап өтеді.