Жалпы қан анализінің нормалары мен декодтауы
Жалпы қан талдауы (ЖҚТ) — адамның денсаулығын бағалауға және ықтимал мәселелерді анықтауға мүмкіндік беретін медициналық диагностикадағы таптырмас құрал. Бұл тест бірнеше параметрлерді зерттеуді қамтиды, әрқайсысы пациенттің денсаулығы туралы маңызды ақпарат береді. ЖҚТ-ның негізгі құрамдас бөліктерін, олардың мағынасын және қалыпты көрсеткіштерін қарастырайық.
Бірінші кезекте эритроциттер — өкпеден дене тіндеріне оттегіні тасымалдауда маңызды рөл атқаратын қызыл қан жасушалары. Ер адамдар үшін қалыпты мәндер 4,0–5,5 миллион жасуша/микролитер болса, әйелдер үшін 3,5–5,0 миллион жасуша.
Келесі маңызды компонент — гемоглобин. Бұл оттегіні байланыстыратын және оны жасушаларға жеткізуге көмектесетін ақуыз. Ер адамдар үшін қалыпты мәндер 130–170 г/л аралығында, ал әйелдерде 120–150 г/л.
Гематокрит жалпы қан көлеміндегі эритроциттердің үлесін көрсетеді. Ер адамдар үшін бұл көрсеткіш 40–50%, ал әйелдер үшін 36–44% құрайды.
Лейкоциттер немесе ақ қан жасушалары денені инфекциялардан қорғайды. Олардың қалыпты мәндері 4,0–10,0 мың жасуша/микролитер аралығында.
Қанның ұю процесіне қатысатын тромбоциттер 150–400 мың жасуша/микролитер аралығында болуы керек.
Түстік көрсеткіш, ол эритроциттердегі гемоглобиннің қанықтылығын көрсетеді, 0,85–1,05 аралығында болуы тиіс.
Орташа эритроцит көлемі (MCV) бір эритроциттің мөлшерін көрсетеді, оның қалыпты мәні 80–100 фемтолитр аралығында болады. Бір эритроциттегі орташа гемоглобин мөлшері (MCH) 27–31 пикограмм аралығында, ал эритроциттегі орташа гемоглобин концентрациясы (MCHC) 32–36 г/дл.
Көрсеткіштер науқастың жағдайына, зерттеу әдістеріне және зертханаға байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескеру маңызды. Бұл мәндерден ауытқулар анемия, инфекциялар немесе қанның ұю мәселелері сияқты әртүрлі ауруларды көрсетуі мүмкін. Сондықтан ЖҚТ нәтижелерін дәлірек түсіндіру үшін әрқашан дәрігерге жүгінген дұрыс.